ΔΕΛΦΟΙ – ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ

 Γιάννης Χριστόπουλος

Δελφοί

Για την έντυπη έκδοση της ΩτΦ

Συζητάμε χρόνια για το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει σχετικά με την επισκεψιμότητα στους Δελφούς. Και το θέμα δεν είναι οι ίδιοι οι επισκέπτες, που ο αριθμός τους δεν είναι μικρός. αλλά ο χρόνος παραμονής τους που ελαχιστοποιείται όσο το γενικότερο τουριστικό προϊόν εξελίσσεται και τα ενδιαφέροντα των σύγχρονων περιηγητών διευρύνονται πέρα απο μια απλή επίσκεψη σε ελληνικές αρχαιότητες.

Οσο σημαντικά κι αν είναι το Μουσείο και ο αρχαιολογικός χώρος, αποτελούν αξιοθέατα που θα “απασχολήσουν” τον επισκέπτη για τρείς περίπου ώρες. Για άλλον λίγο περισσότερο, για άλλον λιγότερο. Ανάλογα με τον προγραμματισμό των διακοπών του θα μείνει μία μόνο βραδιά (όπως οι περισσότεροι) και την άλλη μέρα θα αναχωρήσει για άλλο προορισμό. Τα δε τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μεγάλη αύξηση στις μονοήμερες εκδρομές των οργανωμένων γκρουπ, χωρίς καν οι συμμετέχοντες να κυκλοφορούν στην αγορά της πόλης.

Οσο κι αν ακούγεται δυσάρεστο οι Δελφοί, ως τουριστικός προορισμός, προσφέρουν στο διεθνές κοινό το ίδιο προϊόν – ωστόσο καθόλου αμελητέο- για πάνω απο έναν αιώνα χωρίς τον ουσιαστικό εμπλουτισμό του.  Και για να μην παρεξηγηθώ, να τονίσω πως αναφέρομαι στο τουριστικό προϊόν και όχι στο πολιτιστικό αγαθό.

Ο τουρισμός έχει διαμορφωθεί στην εποχή μας, σε ένα σύνθετο προϊόν που πόρρω απέχει απο τον περιηγητικό τουρισμό του παρελθόντος. Ο σημερινός τουρίστας-πελάτης δεν αρκείται μόνο στην επίσκεψη ενός μουσείου ή αρχαίων ερειπίων αλλά απαιτεί ανέσεις, εναλλακτικές επιλογές-δράσεις, γνωριμία και με τον σύγχρονο πολιτισμό ενός τόπου, ψυχαγωγία και άλλα “δυσνόητα” ως προς την ξεπερασμένη αντίληψή μας για τον τουρισμό.

Αν, λοιπόν, θέλουμε να κερδίσουμε περισσότερες μέρες-διανυκτερεύσεις απο τους επισκέπτες μας πρέπει να τους προσφέρουμε περισσότερα απο μια βόλτα στον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο μας , που η ύπαρξή τους είναι δώρο θεού ούτως ή άλλως. Και εδώ, εύλογα, θα αναφερθεί κάποιος στις υποδομές σε καταλύματα… Ας αυξήσουμε λοιπόν σταδιακά το ενδιαφέρον και τις ημέρες παραμονής και θα έλθουν κι αυτές.. Γιατί μιλάμε για μια ήδη διαμορφωμένη κατάσταση και τους τρόπους να την αλλάξουμε.

Δεν θα μπορούσε, η όποια προσπάθεια, να έχει κατεύθυνση διαφορετική απο τον χαρακτήρα που ήδη υπάρχει για τον τόπο, δηλαδή να μην άπτεται του πολιτισμού και της φύσης. Και οχι, δεν προσφέρονται οι Δελφοί για καζίνο ούτε για θορυβώδη νυχτερινή ζωή με μεθυσμένους -teens να σέρνονται στους δρόμους.

ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

Μια “αξιοπρεπής “ λύση θα ήταν να δημιουργηθούν “Σημεία Ενδιαφέροντος” που να δίνουν το ερέθισμα στους τουρίστες (στους περισσότερους τουλάχιστον) να επεκτείνουν την παραμονή τους στους Δελφούς με ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο που θα εμπλουτίζει τις εντυπώσεις τους απο την εδώ επίσκεψή τους.

Ενα τέτοιο θα μπορούσε να είναι ο γκρεμός κάτω απο την πόλη. Σημείο ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς αλλά  αναξιοποίητο αφού δεν υπάρχει πρόσβαση ούτε για τους κατοίκους ούτε για τους επισκέπτες. Δεν μιλώ για το Παβίλιο που είναι εκτός Δελφών και χτισμένο στην άκρη των βράχων,  αλλά για το κομμάτι στα “πόδια” της πόλης  που για να το επισκεφθεί κανείς ,όταν αναπλαστεί, θα πρέπει να περάσει μέσα απο την αγορά και τα καταστήματα, το ίδιο και όταν αναχωρήσει, οι λόγοι ευνόητοι..

Ο χώρος θα μπορούσε να διαμορφωθεί, με όλα τα μέτρα ασφαλείας, ώστε να μπορεί να φτάσει κάποιος μέχρι την άκρη και ίσως απο μια μικρή εξέδρα να θαυμάσει τη θέα, να βγάλει φωτογραφίες ή να καθίσει πιο δίπλα σε ένα κιόσκι και να διαβάσει ένα βιβλίο ή να κάνει πικ-νικ.

Το σημείο θα μπορούσε επίσης να συνδεθεί με την ιστορία θανάτωσης του Αισώπου και να στηθεί ένα μνημείο ή άγαλμα με μια σύντομη περιγραφή της υπόθεσης. Οπως επίσης, εκεί θα μπορούσε να κατασκευαστεί ένα μικρό, πέτρινο θέατρο (θέατρο Αισώπου;) αξιοποιώντας την κλίση του εδάφους. Για την οικονομία του χώρου δεν θα αναφερθώ σε άλλα σημεία-αναπλάσεις.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΕΛΦΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Δεν νομίζω να υπάρχει επισκέπτης που θα ερχόταν στους Δελφούς και δεν θα ήθελε να δεί μια αναπαράσταση του αρχαίου άδυτου, με την Πυθία να χρησμοδοτεί πάνω στον τρίποδα ή τον Απόλλωνα να τοξεύει τον πύθωνα. Ούτε κάποιος που δεν θα ενδιαφερόταν για την αναπαράσταση της αρχαίας Κασταλίας πηγής με το νερό να τρέχει απο τους κρουνούς, όπως το βλέπουμε μόνο σε σχέδια των αρχαιολόγων. ‘Η για μια αναπαράσταση απο το εσωτερικό του Κορύκειου Ανδρου, με μια λατρευτική τελετή μουσικής και χορού ή ακόμα και για τις φιγούρες (κέρινες;) προσωπικοτήτων που συνδέθηκαν με την νεώτερη ιστορία του τόπου, όπως του ζεύγους Σικελιανού, του διάσημου στις ΗΠΑ, George Cram Cook, κλπ, κλπ.

Κι όμως,ούτε αυτό το προϊόν της ιστορικής μας αρχαιότητας προβάλλουμε και για να το πω επιχειρηματικά, “δεν το πουλάμε”. Η δημιουργία ενός τέτοιου μουσείου θα προσθέσει πόντους στην προσπάθεια επιμήκυνσης της παραμονής των επισκεπτών και σε συνδυασμό με ένα ανοιχτό και ανανεωμένο μουσείο Δελφικών Εορτών θα ήταν ακόμα ένας πόλος έλξης για τους επισκέπτες, μετά απο το αρχαιολογικό μουσείο και τον αρχαιολογικό χώρο.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΑ ΤΕΧΝΗΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Στα πλαίσια των συναντήσεων του Δήμου με τους συλλόγους σχετικά με την προσπάθεια ανάληψης της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας το 2021, και μέσω του Δελφικού Κύκλου, είχα εισηγηθεί στον Δήμαρχο Θ. Παναγιωτόπουλο να κυρήξει μια παγκόσμια αμφικτυονία τέχνης – και αυτό είναι κάτι που  μπορεί να γίνει ανεξάρτητα απο τον θεσμό της Ε.Π.Π.

Με ένα ευπρεπή φάκελλο που θα σταλεί σε δήμους μεγάλων πόλεων, ιστορικών ή μή, σε υπουργεία πολιτισμού ξένων χορών, σε σωματεία γλυπτών, οργανώσεις ομογενών, κ.α. να εξηγείται ο ρόλος των Δελφών στον αρχαίο κόσμο, ο θεσμός της Αμφικτυονίας, ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας τους, η προσφορά αναθημάτων, ο σύγχρονος ρόλος τους με την ύπαρξη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δελφών, η μεγάλη επισκεψιμότητα, κλπ, και να ζητηθεί η προσφορά ενός σύγχρονου αναθήματος με θέμα, την ειρήνη, την αλληλεγγύη και την συνεργασία των λαών.

Τα έργα θα τοποθετηθούν σε διάφορα σημεία της πόλης με αναφορά στον δωρητή (χώρα, πόλη, οργανισμό)  και τον καλλιτέχνη  και στα αποκαλυπτήρια καθενός απο αυτά θα γίνεται μια σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων με συμμετοχή αποστολών απο την χώρα προέλευσης.

Ετσι η πόλη θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα ανοιχτό μουσείο τέχνης, που θα γίνει αφορμή για μια συνεχή πολιτιστική δράση και προβολή. Οσο για τους καθημερινούς τουρίστες, θα τους δοθεί η αφορμή να κινηθούν και σε άλλα σημεία των Δελφών, εκτός απο τα κεντρικά, που υπο άλλες προϋποθέσεις δεν θα επισκέπτονταν, με όλα τα παράλληλα ωφέλη απο αυτό.

Θα μου πείτε.. τέτοια ώρα τέτοια λόγια και πως θα γίνουν όλα αυτά και… λεφτά δεν υπάρχουν…

Εμείς θα τα κάνουμε, αυτά και άλλα,  γιατί το χρωστάμε σε αυτόν τον τόπο και στον πολιτισμό που μας κληροδότησε. Είμαστε υποχρεωμένοι στον 21ο αιώνα να ξεκολλήσουμε απο τα τετριμμένα και να κινηθούμε με όραμα. Και να ερευνήσουμε για κάθε δυνατή  συνεργασία και για κάθε πιθανή πηγή χρηματοδότησης.

Δεν περιποιεί τιμή για κανέναν, αυτός ο τόπος-εμείς, να περιμένουμε κάθε εκατό χρόνια, να έρθει στα μέρη μας ένας  Αγγελος Σικελιανός (Δελφικές Γιορτές) ή ένας Συμεών Τσομώκος (Οικονομικό Φόρουμ Δελφών) για να δημιουργήσει κάτι μεγαλόπνοο και με διεθνή απήχηση.

Θα ήταν τουλάχιστον φυγομαχία να μην προσπαθήσουμε για το περισσότερο που μπορούμε και μας αξίζει και στον τουρισμό και στον πολιτισμό. Η υποψηφιότητα για την ανάληψη της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, που έγινε απο την προηγούμενη Δημοτική αρχή, ήταν μια καλή προσπάθεια προς τα εμπρός αλλά η έκβασή της δεν ήταν στα χέρια μας. Ολα τα υπόλοιπα όμως είναι στα δικά μας χέρια και στον δικό μας προγραμματισμό, γιατί οι Δελφοί δεν γίνεται να είναι πολιτιστική πρωτεύουσα μόνο της μιάς χρονιάς, ούτε για τον επισκέπτη αξιοθέατο της μιάς ώρας.