24 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ζητούν άμεσο καταλογισμό ευθυνών για το Γηροκομείο Άμφισσα

 Ερώτηση στη Βουλή κατέθεσε η βουλευτής Βοιωτίας κ. Γιώτα Πούλου την οποία συνυπογράφουν 23 Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αναφορικά με την διερεύνηση των ευθυνών για την καταστροφική διαχείριση και το πρόωρο κλείσιμο του Στάλλειου-Γάτειου Γηροκομείου & Χρονίων Παθήσεων Άμφισσας.

Η σύντομη και άδοξη ιστορία του συγκεκριμένου ιδρύματος παραπέμπει σε μνημείο κακοδιαχείρισης. Η πραγματοποίηση ελέγχου το 2016 από τις δημοσιονομικές υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών έριξε φως στις αιτίες του «ναυαγίου». Πλασματικές υπερεκτιμήσεις εσόδων και υποεκτιμήσεις εξόδων οδήγησαν σε συσσώρευση οφειλών ύψους εκατομμυρίων ευρώ. Τώρα η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας ζητά συμπληρωματικούς Οικονομικούς Ελέγχους και καταλογισμό των ζημιών στους ασκήσαντες την διαχείριση. Η Κυβέρνηση θα φροντίσει ώστε να προχωρήσουν γρήγορα οι διαδικασίες ή θα κουκουλώσει το θέμα;

Δυστυχώς βρισκόμαστε για ακόμη μία φορά αντιμέτωποι με την περίπτωση ενός ιδρύματος που ξεκινά τη λειτουργία του με τις καλύτερες προοπτικές, αλλά πέφτει στα βράχια πολύ σύντομα, ως αποτέλεσμα διαχειριστικής αβελτηρίας. Η τοπική κοινωνία που στερείται από το 2014 μία πολύ σημαντική κοινωνική υποδομή, ζητά να καταλογισθούν οι ευθύνες, αλλά και να αποκατασταθεί η λειτουργία του ιδρύματος. 

Προς τους κ.κ. Υπουργούς Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Εσωτερικών. 

Θέμα: «Άμεσος καταλογισμός ευθυνών και εξεύρεση οριστικής λύσης για το Στάλλειο–Γάτειο Γηροκομείο & Χρονίων Παθήσεων Άμφισσας»

Το κοινωφελές ίδρυμα με την επωνυμία «Στάλλειο–Γάτειο Γηροκομείο & Χρονίων Παθήσεων» και με έδρα την Άμφισσα Φωκίδας λειτούργησε από χορηγίες ευεργετών της πόλης που κληροδότησαν τις περιουσίες τους για κοινωφελείς σκοπούς. Το ίδρυμα προήλθε από συνένωση διαφόρων παλαιών δωρεών και κληροδοτημάτων (Γ. Σταλλού, Ε. Γάτου, Ι. Γιδόγιαννου, Γ. Γαζή, Π. Γάτου κ.α.) το 2007, κατόπιν σχετικών εφετειακών αποφάσεων. Ξεκίνησε να λειτουργεί τον Αύγουστο του ιδίου έτους, ενώ ο Οργανισμός του κυρώθηκε στις 14-12-2007 με Προεδρικό Διάταγμα και καθορίστηκε η φυσιογνωμία του ως νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.   

Η περιούσια του ιδρύματος περιλαμβάνει κτήρια, κτήματα και οικόπεδα, συνολικά εβδομήντα τίτλους ιδιοκτησίας, ενώ σύμφωνα με το καταστατικό του τα έσοδα πρέπει να προέρχονται από την αξιοποίηση της περιούσιας αυτής, καθώς και από τροφεία των περιθαλπόμενων, κρατικές επιχορηγήσεις, συμβάσεις με τα ασφαλιστικά ταμεία ή από άλλες δωρεές. Επίσης, σύμφωνα με το καταστατικό, η διοίκηση του ιδρύματος ασκείται από πενταμελή Διαχειριστική Επιτροπή, της οποίας προεδρεύει ο οικείος Μητροπολίτης. Ως αντιπρόεδρος ορίζεται ο εκάστοτε Δήμαρχος Άμφισσας, πλέον ο Πρόεδρος της Δ. Κοινότητας Άμφισσας, ενώ ως μέλη τοποθετούνται ο εκάστοτε Πρόεδρος Πρωτοδικών Άμφισσας ή ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Φωκίδας, ο εκάστοτε Διευθυντής του υποκαταστήματος Άμφισσας της Εθνικής Τράπεζας, καθώς και ένας ακόμη πολίτης της Άμφισσας, τον οποίο προτείνουν τα υπόλοιπα μέλη της Διαχειριστικής Επιτροπής και εγκρίνει η εποπτεύουσα αρχή. Τέλος, η  δυνατότητα φιλοξενίας του ιδρύματος, όπως προκύπτει από την άδεια λειτουργίας του, αντιστοιχεί σε 44 τρόφιμους και σε τουλάχιστον 16 εργαζόμενους. Το 2007 το ίδρυμα φιλοξενούσε 22 τρόφιμους που ανήλθαν στους 40 το 2011, ενώ περιορίστηκαν στους 26 το 2014, τη χρονιά δηλαδή που το ίδρυμα ανέστειλε τη λειτουργία του. Επίσης, το 2007 απασχολούσε 16 εργαζόμενους, οι οποίοι έγιναν 29 το 2011 και 23 το 2014.   

Δυστυχώς, από την αρχή ήδη της λειτουργίας του ιδρύματος παρατηρήθηκαν οικονομικές δυσχέρειες ως αποτέλεσμα αξιοσημείωτης διαχειριστικής αβελτηρίας. Συγκεκριμένα, τα έσοδα υστερούσαν σημαντικά λόγω της χαρακτηριστικής καθυστέρησης στην αξιοποίηση της περιουσίας, καθώς και στην σύναψη συμβάσεων με τα ασφαλιστικά ταμεία. Ακόμη και όταν το 2012 καλύφθηκε το σύνολο των τροφίμων, κατόπιν σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ, η απόδοση της μηνιαίας συμβατικής υποχρέωσης από τον τελευταίο δεν γινόταν τακτικά, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση οφειλών προς το ίδρυμα, της τάξης των 200.000 ευρώ περίπου. Ως εκ τούτων, από το 2009 άρχισαν να συσσωρεύονται οφειλές του ιδρύματος προς εργαζόμενους και τρίτους (προμηθευτές, ΙΚΑ, ΔΟΥ), ύψους 2.259.000 ευρώ περίπου. Οι εργαζόμενοι άρχισαν σταδιακά να προχωρούν σε επίσχεση εργασίας και πέντε εξ αυτών στην κατάσχεση του λογαριασμού του ιδρύματος για οφειλές δεδουλευμένων τριών και τεσσάρων ετών. Τελικά, με την 1155/7-7-2014 απόφαση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας ανεστάλη η λειτουργία του ιδρύματος. Η Διαχειριστική Επιτροπή προέβη αρχικά στις απολύσεις των εργαζομένων, χωρίς να καταβάλλει τα δεδουλευμένα και την αποζημίωση απόλυσης.  Στη συνέχεια αναίρεσε την απόφαση της και κατέθεσε πρόταση εξυγίανσης στο αρμόδιο Υπουργείο, το οποίο όμως την απέρριψε. Αποτέλεσμα αυτών των παλινωδιών ήταν το ίδρυμα, χωρίς να φιλοξενεί τρόφιμους, να επιβαρύνεται με τη μισθοδοσία εργαζομένων από το 2014 έως το 2016.       

Όπως ήταν αναμενόμενο, η ασκηθείσα οικονομική διαχείριση αποτέλεσε αντικείμενο διαχειριστικού ελέγχου από το Υπουργείο Οικονομικών (δηλαδή από την οικεία Δημοσιονομική Υπηρεσία Εποπτείας και Ελέγχου της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων της Γενικής Γραμματείας Δημοσιονομικής Πολιτικής) που ολοκληρώθηκε το 2016 και αφορούσε το διάστημα 2005-2014· κάλυψε δηλαδή και μια διετία πριν τη συνένωση των κληροδοτημάτων το 2007. Στη συνέχεια, το πόρισμα του ελέγχου, με αριθ. πρωτ. 2280/22-11-2016, κατατέθηκε στο Συμβούλιο Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας, το οποίο δημοσίευσε τελικά τη σχετική γνωμοδότησή του στις 18 Ιουλίου 2020. Από το πόρισμα της ΔΥΕΕ προκύπτει ότι οι Διαχειριστικές Επιτροπές υπερεκτιμούσαν συστηματικά τα έσοδα του ιδρύματος και στη βάση των πλαστών εσόδων πραγματοποιούσαν υπέρογκα έξοδα. Με τον τρόπο αυτόν συσσωρεύτηκαν οι οφειλές ύψους 2.259.000 ευρώ. Επιπλέον, υποεκτιμούσαν το μισθολογικό κόστος, με αποτέλεσμα οι ισολογισμοί να εμφανίζονται πλασματικά πλεονασματικοί, ενώ την ίδια στιγμή πραγματοποιούσαν προσλήψεις πολύ περισσότερες από τις ενδεδειγμένες βάσει του αριθμού των τροφίμων. Ειδικά για την διετία 2014-2016, κατά την οποία δεν λειτουργούσε το ίδρυμα αλλά η Διαχειριστική Επιτροπή δεν είχε προβεί σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας, η μισθοδοσία πρόσθεσε στο χρέος επιπλέον 292.000 ευρώ περίπου. Τέλος, διαπιστώθηκε και «τρύπα» στα έσοδα της τάξης των 48.000 ευρώ περίπου από μισθώματα που ουδέποτε εισπράχθηκαν.      

Από το κείμενο της γνωμοδότησης προκύπτει, καταρχάς, ότι το Συμβούλιο Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης επέστρεψε στη Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών τα θέματα που αφορούν στην έγκριση των ισολογισμών και των απολογισμών του ιδρύματος, δηλώνοντας αναρμόδιο. Ωστόσο, αναφορικά με τα ζητήματα που αφορούν το ποσό των 2.259.000 ευρώ, το οποίο προέκυψε από συστηματική υπερεκτίμηση των εσόδων και υποεκτίμηση των εξόδων, καθώς και το ποσό των 48.000 ευρώ, το οποίο προέκυψε από ανείσπρακτα μισθώματα, το Συμβούλιο έκρινε ομόφωνα ότι πρέπει να διενεργηθούν άμεσα συμπληρωματικοί Οικονομικοί Έλεγχοι, ώστε να προσδιοριστούν και να επιμεριστούν τα συνολικά ποσά στα μέλη των Διαχειριστικών Επιτροπών ανά θητεία. Αντίθετα, για το ποσό των 292.000 ευρώ, από την μη καταγγελία των συμβάσεων των εργαζομένων, το Συμβούλιο έκρινε ότι οι Διαχειριστικές Επιτροπές δεν ευθύνονται για δόλο ή για βαριά αμέλεια.

Ως εκ τούτων:

Επειδή από το πόρισμα του διαχειριστικού ελέγχου του ΥΠΟΙΚ και την γνωμοδότηση του Συμβουλίου Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης προκύπτει ότι οι Διαχειριστικές Επιτροπές του ιδρύματος φέρουν διαχρονικά βαρύτατες ευθύνες για την χρεωκοπία και το κλείσιμό του. 

Επειδή το ίδρυμα κατά τη λειτουργία του προσέφερε πολύτιμες κοινωνικές υπηρεσίες στην πόλη της Άμφισσας και την ευρύτερη περιοχή.

Επειδή η απώλεια αυτών των υπηρεσιών και η κατασπατάληση της περιουσίας του ιδρύματος έχει προκαλέσει αγανάκτηση στην τοπική κοινωνία, όπως προκύπτει από διαμαρτυρίες οργανώσεων και κινήσεων πολιτών, καθώς και από πλήθος δημοσιευμάτων στον τοπικό τύπο.

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

(α) Τι μέτρα σκοπεύουν να πάρουν ώστε να πραγματοποιηθούν τάχιστα οι συμπληρωματικοί Οικονομικοί Έλεγχοι που ζητά ομόφωνα το Συμβούλιο Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και να διερευνηθεί σε βάθος τυχόν ύπαρξη ποινικών ευθυνών μελών των Διαχειριστικών Επιτροπών του ιδρύματος;

(β) Σε ποιες ενέργειες σκοπεύουν να προχωρήσουν ώστε να δοθεί συνολική λύση στο ζήτημα και να αποκατασταθεί η κοινωνικά επωφελής για την τοπική κοινωνία της Άμφισσας λειτουργία του ιδρύματος; 

Οι Ερωτώντες Βουλευτές

Πούλου Γιώτα