ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΣΕΒΕΕ ΓΙΑ

Υπόμνημα έστειλε η ΓΣΕΒΕΕ προς τον Υπουργό Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ. Κ. Χατζηδάκη, τα πολιτικά κόμματα και τους Βουλευτές αναφορικά με την ρύθμιση του Υπουργείου Ανάπτυξης, για την παράταση αναστολής των πλειστηριασμών.
Αναλυτικά το Υπόμνημα:
Η πρόταση- ρύθμιση του Υπουργείου Ανάπτυξης έχει ασφαλώς θετικά στοιχεία, σε σύγκριση τουλάχιστον με όσα είδαν το φως της δημοσιότητας και αφορούσαν τη διαβούλευση του Υπουργείου και τις αιτιάσεις της (τρόικας) για πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών. Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο,  ότι η ρύθμιση της διαδικασίας πλειστηριασμών δεν είναι απόρροια μνημονιακής υποχρέωσης της χώρας και ως εκ τούτου, η κυβέρνηση δύναται και πρέπει  να νομοθετήσει με βάση τα κριτήρια που αφορούν αφενός τη διαμόρφωση ενός δίκαιου συστήματος ρύθμισης των οφειλών των Ελλήνων πολιτών και αφετέρου την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του εγχώριου τραπεζικού τομέα.
Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι η προτεινόμενη ρύθμιση κρύβει ορισμένες γκρίζες ζώνες και χρήζει τροποποιήσεων ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένη και βιώσιμη.
Με δεδομένο ότι, ουσιαστικά και τυπικά, καταργείται η «ρύθμιση Παπαθανασίου», σύμφωνα με την οποία ίσχυε η αναστολή της διαδικασίας πλειστηριασμών με βασικό κριτήριο το ύψος των συνολικών απαιτήσεων (200,000€), εγείρονται σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τις αμφιλεγόμενες περιοχές που αφορούν  τα δανειακά βάρη επαγγελματιών και επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι:
1) Η προστασία από τους πλειστηριασμούς που προβλέπει η προτεινόμενη ρύθμιση αφορά αποκλειστικά απαιτήσεις προερχόμενες από τον ιδιωτικό τομέα (τράπεζες) και όχι από το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία. Θέση μας είναι ότι θα πρέπει να διευρυνθεί η προστασία της κύριας κατοικίας και για τις περιπτώσεις εκείνες που υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.
2) Η ρύθμιση είναι ασαφής ως προς τον τύπο και κατηγορία των δανείων που υπάγονται σε αυτή (στεγαστικά, επιχειρηματικά, καταναλωτικά). Με δεδομένο ότι η προσημείωση ακινήτων υπήρξε μια πάγια τακτική των πιστωτικών ιδρυμάτων για τη χορήγηση επιχειρηματικών ή ακόμη και για τη ρύθμιση καταναλωτικών δανείων, θα πρέπει η ρύθμιση να συμπεριλάβει με σαφήνεια και αυτές τις περιπτώσεις. Με άλλα λόγια θα πρέπει να υπάρξει ρητή αναφορά ότι ο νόμος θα εφαρμόζεται για επιχειρηματικά και άλλα δάνεια ή χρέη στα οποία έχει υπάρξει προσημείωση ακινήτου.
3) Προτείνεται επίσης στις περιπτώσεις που προβλέπεται τελικά η διαδικασία πλειστηριασμού, ο δανειολήπτης να απαλλάσσεται του χρέους που απομένει, στις περιπτώσεις που το προσημειωμένο και εκπλειστηριασμένο ακίνητο έλαβε τιμή μικρότερη του οφειλόμενου ποσού. Τούτο προκύπτει από την κατάρρευση των τιμών των ακινήτων (το χρέος μπορεί να είναι υψηλότερο από την αξία του σπιτιού) αλλά και από την αποφυγή του «ηθικού κινδύνου» οι τράπεζες να υποτιμολογούν το εκπλειστηριασθέν ακίνητο, γνωρίζοντας ότι ο δανειολήπτης κατέχει και άλλα σημαντικά περιουσιακά στοιχεία.
4) Η ρύθμιση προβλέπει διαφορετική μεταχείριση για τα νοικοκυριά που υπάγονται σε αυτή ανάλογα με την επαγγελματική ιδιότητα του δανειολήπτη (αφορά το ποσοστό δόσης που θα αποδίδεται). Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι  θα πρέπει να εφαρμοστεί ενιαίος τρόπος υπολογισμού για όλους τους πολίτες χωρίς να υπάρχει διαφορετική μεταχείριση για επιχειρηματίες (επαγγελματίες, βιοτέχνες και εμπόρους).
5) Το κριτήριο της τήρησης λογαριασμού κατάθεσης <15,000€ για την υπαγωγή είναι αυστηρό, ειδικά για τις περιπτώσεις επιχειρήσεων οι οποίες τηρούν λογαριασμούς για πληρωμές προς πελάτες, προμηθευτές, μισθωτούς και άλλο αμειβόμενο προσωπικό.   Προτείνεται να υπάρξει ρύθμιση που θα προβλέπει ότι ανά επιχειρηματία δύναται να υφίσταται ένας λογαριασμός > 15,000€, ο οποίος προορίζεται αποκλειστικά για τρέχουσες δαπάνες της επιχείρησης (μισθοί, αμοιβές, προμηθευτές) και δεν θα μπορεί να γίνει ανάληψη και κίνηση για προσωπικές συναλλαγές.
6) Βασική στόχευση της προωθούμενης ρύθμισης όπως φαίνεται στο άρθρο 2 είναι να αποκατασταθούν έστω και αναιμικά οι ροές καταβολής δόσεων προς τις τράπεζες. Από την άποψη αυτή το κίνητρο ρύθμισης και η «ζυγαριά» γέρνει υπέρ των συμφερόντων των πολλάκις ανακεφαλαιοποιούμενων τραπεζών. Αντίθετα, δε λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες και θυσίες των πολιτών καθώς και το κόστος που καλούνται να επωμισθούν, με την εισαγωγή του νέου μόνιμου πια ενιαίου φόρου ακίνητης περιουσίας.
7) Θα πρέπει να διευκρινιστεί αν στον όρο κύρια κατοικία εννοείται η πρώτη ιδιόκτητη ακίνητη περιουσία).
8) Όσον αφορά ρυθμίσεις επί της διαδικασίας υπαγωγής σε καθεστώς αναστολής πλειστηριασμών, προτείνεται στο εδάφιο α, παράγραφο 2, του άρθρου 2, να εξαλειφθούν οι προβλέψεις για υποχρέωση υποβολής των στοιχείων από την πλευρά του οφειλέτη, δεδομένου ότι ο πιστωτής έχει στη διάθεσή του τα στοιχεία αυτά. Η προθεσμία για την τήρηση της διαδικασίας θα πρέπει να διευρυνθεί κατά 2 μήνες (δηλ. μέχρι 31.03.2014).
Αναφορικά με το εδάφιο β, παράγραφος 2, άρθρου 2 θεωρούμε ότι ο δανειστής δύναται να αντλήσει τις πληροφορίες που απαιτούνται είτε από άλλες τράπεζες, είτε από το Υπουργείο Οικονομικών (ΓΓΠΣ). Η δυνατότητα αυτή ενεργοποιείται με την υποβολή Υπεύθυνης Δήλωσης από την πλευρά του δανειολήπτη.
Στην παράγραφο 3, άρθρο 2 προτείνεται να διαγραφεί η τελευταία παράγραφος η οποία προβλέπει τη διακοπή αναστολής του πλειστηριασμού στην περίπτωση μη καταβολής των προβλεπόμενων ποσών εντός 3 μηνών. Παράγοντες άλλοι εκτός της ανεργίας, όπως θέματα υγείας, ή άλλοι έκτακτοι λόγοι μπορεί να ορίζουν διαφορετική μεταχείριση της κάθε περίπτωσης. Ο νόμος οφείλει να εξασφαλίζει τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη.
9) Η πρόβλεψη στο άρθρο 1, σύμφωνα με την οποία συστήνεται Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, υπερβαίνει το μεταβατικό ορίζοντα και χαρακτήρα που έχει η προσωρινή ρύθμιση του άρθρου 2 και ουσιαστικά προδιαγράφει τον οδικό χάρτη για τη μελλοντική άρση της αναστολής πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας. Ένα τέτοιο όργανο θα πρέπει να έχει κοινοβουλευτική νομιμοποίηση. Προτείνεται η σύσταση  του Συμβούλιου Διαχείρισης ιδιωτικού Χρέους να γίνει με νόμο που θα ψηφιστεί από τη Βουλή. Το Συμβούλιο θα ορίζεται και θα λογοδοτεί στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.
10) Τέλος η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι η διάρκεια για την προστασία της πρώτης κατοικίας πρέπει να είναι τουλάχιστον τριετής.