Καταλονία: Φόβος για νέο αδιέξοδο – Προβάδισμα αυτονομιστών

Μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκεται η Καταλονία, με το θέμα της ανεξαρτησίας να διχάζει περισσότερο παρά ποτέ. Η ημέρα των εκλογών έφτασε ύστερα από μια περίοδο πυκνών εξελίξεων, ανατροπών και πολιτικών παλινδρομήσεων και μετά την άρση αυτονομίας της τοπικής κυβέρνησης από την Ισπανία. 

Οι κάλπες έκλεισαν και η καταμέτρηση των ψήφων ξεκίνησε. Μάχη στήθος με στήθος δίνουν Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας (ERC) και Ciudadanos. Tα αποσχιστικά κόμμα της Καταλονίας φαίνεται, σύμφωνα με exit poll που δημοσίευσε η εφημερίδα La Vanguardia, ότι θα έχουν την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.

Tα κόμματα υπέρ της αυτονομίας αναμένεται να εξασφαλίσουν 67-71 έδρες εκ των συνολικά 135 εδρών του κοινοβουλίου. 

Βάσει του exit poll, οι Ciudadanos που υποστηρίζουν την ενότητα με την Ισπανία και το κόμμα υπέρ της ανεξαρτησίας, οι Esquerra Republicana De Catalunya εμφανίζονται να συγκεντρώνουν σχεδόν τον ίδιο αριθμό εδρών.

Σε μουδιασμένο κλίμα εκατομμύρια Καταλανοί ψήφισαν, όμως το διακύβευμα των εκλογών έμοιαζε λιγότερο ξεκάθαρο παρά ποτέ. Η ψήφος ενδέχεται να λειτουργήσει τιμωρητικά απέναντι στον Κάρλες Πουτζδεμόντ, και όχι τόσο απέναντι στην κυβέρνηση της Ισπανίας, όπως εκτιμούν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.Από 1ης Οκτωβρίου, ημέρα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία, τα γεγονότα θυμίζουν θρίλερ δημιουργώντας ανησυχία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Διχασμός παρατηρήθηκε και στους κόλπους της ΕΕ, με τους περισσότερους ωστόσο ευρωπαίους ηγέτες να δηλώνουν την απόλυτη στήριξή τους στον ισπανό πρωθυπουργό. 

Το πανηγυρικό κλίμα του φθινοπώρου, σχετικά με το «ναι» στην απόσχιση,  έχει δώσει τη θέση του πλέον στον διχασμό που γεννήθηκε τόσο  από τις κινήσεις του Μαριάνο Ραχόι όσο και από τις δηλώσεις του Πουτζδεμόντ, τον οποίο τα μέσα ενημέρωσης έχουν χαρακτηρίσει «kolotοumba».Σε διθυραμβικό τόνο ο έκπτωτος πρόεδρος διατράνωνε, τον Οκτώβριο, τα οφέλη από την απόσχιση. Αργότερα, όμως, φάνηκε να κάνει ένα βήμα πίσω αντικρίζοντας την αποφασισμένη για κυρώσεις ισπανική κυβέρνηση και ενώ χιλιάδες μεγάλες επιχειρήσεις και τράπεζες ξεκίνησαν να μεταναστεύουν από την Καταλονία. 

Σκηνικό θρίλερ δημιούργησαν εκτιμήσεις αρκετών οικονομολόγων σύμφωνα με τις οποίες μια ανεξάρτητη Καταλονία δεν θα μπορούσε να είναι βιώσιμη αφού θα έχανε μεγάλο μέρος των εσόδων της, ενώ θα έβγαινε από την Ευρωζώνη.

Ο φόβος της οικονομίας επισκίασε τις πανηγυρικές εκδηλώσεις υπέρ του «ναι» στην απόσχιση. Σε μια κίνηση διάσωσης του πολιτικού του μέλλοντος, ο Πουτζδεμόντ αποφάσισε να ταχθεί υπέρ της διπλωματικής οδού ζητώντας διάλογο με την Μαδρίτη. Η άλλη πλευρά ωστόσο επέμενε στο θέμα της αντισυνταγματικότητας του δημοψηφίσματος. 

Αργότερα και ενώ το αδιέξοδο ήταν εμφανές, χωρίς να εντοπίζονται σημεία συγκλίσεων ανάμεσα σε Βαρκελώνη και Μαδρίτη, ο Πουτζδεμόντ αποφάσισε να αποδείξει ότι δεν του ταιριάζει ο όρος «kolotoumba». Ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Καταλονίας, όμως η απάντηση της Μαδρίτης ήταν σκληρή όταν ο Ραχόι αποφάσισε να ενεργοποιήσει το άρθρο 155 και να αναστείλει την αυτονομία της περιοχής. Η καταλανική κυβέρνηση καθαιρέθηκε. 

Δραματικές διαστάσεις έλαβαν από εκείνη την ημέρα οι εξελίξεις, με τον Πουτζδεμόντ να διαφεύγει στο Βέλγιο, επικαλούμενος θέματα ελευθερίας. Σε βάρος του εκδόθηκε ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης, ενώ δεν εμφανίστηκε να καταθέσει στην ισπανική δικαιοσύνη όπως είχε κληθεί. 

Εννέα υπουργοί της κυβέρνησής του κατέθεσαν, οκτώ από τους οποίους προφυλακίστηκαν. Ύστερα από την απόφαση για προφυλάκιση των υπουργών, ο διχασμός βάθυνε στη Βαρκελώνη με τις διαδηλώσεις να είναι ογκώδεις και τους διαμαρτυρόμενος να προβάλλουν το αίτημα της αποφυλάκισης των πολιτικών. 

Ο Πουτζδεμόντ παρακολουθούσε τις εξελίξεις από το Βέλγιο, χωρίς να διευκρινίζει πότε θα επιστρέψει. Απαντούσε πως η επιστροφή του θα εξαρτιόταν από την στάση της Ισπανίας, ενώ εξακολουθούσε να στέλνει μηνύματα υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας. 

Την ίδια στιγμή υπουργοί της καθαιρεθείσας κυβέρνησής του διεμήνυαν ότι η ανεξαρτησία είναι σύνθετη υπόθεση και πως απαιτεί καλύτερη οργάνωση. Η κατάσταση περιπλέχθηκε ακόμη περισσότερο, με τα ποσοστά του κόμματος του Πουτζδεμόντ να ακολουθούν κατηφορική πορεία.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, που έφερε στη δημοσιότητα η El Pais, προηγείται το κόμμα Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας (ERC) που δίνει μάχη στήθος με στήθος με τους Ciudadanos, κόμμα που επιζητά την επανένωση με Ισπανία. 

Τα σενάρια

Στην αναμέτρηση μέρος λαμβάνει και το κόμμα των Podemos το οποίο στοχεύει στη σύσταση προοδευτικής κυβέρνησης που θα απευθύνεται και στις δύο πλευρές, τόσο σε εκείνους που τάσσονται υπέρ της απόσχισης όσο και σε εκείνους κατά της συγκεκριμένης πολιτικής. 

Σημαντικό ποσοστό διατηρούν και οι Ciudadanos, κόμμα που ιδρύθηκε το 2006 και τάσσεται κατά της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, με την 36χρονη επικεφαλής Ινές Αριμάδας να συγκεντρώνει τα βλέμματα. Μέχρι πρότινος θεωρούνταν outsider, εάν όμως εκλεγεί η συγκεκριμένη υποψήφια τότε θα ανατρέψει τα ισχύοντα δεδομένα. Από 1975 και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ισπανία, κυριαρχούν κόμματα που φλερτάρουν με την ιδέα μιας ανεξάρτητης Καταλονίας. 

Η Αριμάδας έχει υποσχεθεί να ξεκινήσει διάλογο με το αντίπαλο στρατόπεδο ώστε να εξαλειφθεί ο διχασμός στην Καταλονία. Έχει, ακόμη υποσχεθεί να εστιάσει την πολιτική της σε κοινωνικά προβλήματα, τα οποία – όπως αναφέρει- ήρθαν σε δεύτερη μοίρα με την κυβέρνηση Πουτζδεμόντ. 

Το ερώτημα που πλανάται πάνω από την καταλανική πολιτική σκακιέρα είναι εάν θα προκριθεί η λύση του διαλόγου με τη Μαδρίτη σε περίπτωση που οι αυτονομιστές κερδίσουν στις εκλογές. 

Φόβος εκφράζεται, ωστόσο, για το οικονομικό μέλλον της Καταλονίας και για περισσότερες κυρώσεις από την πλευρά της Μαδρίτης.

Υψηλό ποσοστό συμμετοχής