Έρευνα των μαθητών της Ε΄ τάξης του 3ου Δημοτικού Σχολείου Άμφισσας “Παιδί και Τηλεόραση”

 Εισαγωγή

Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2012 – 2013 οι μαθητές της Ε΄ τάξης του 3^ου Δημοτικού Σχολείου Άμφισσας πραγματοποίησαν έρευνα στα τέσσερα (4) δημοτικά σχολεία της πόλης μας με θέμα: ” Παιδί και  τηλεόραση”. Στην έρευνα συμμετείχαν 164  μαθητές των Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεων της πόλης μας ως εξής:

H αφορμή,  δόθηκε από το μάθημα της Γλώσσας και συγκεκριμένα από την ενότητα 15 που έχει σχέση με την Τηλεόραση.  Συγκεκριμένη εργασία αυτής της ενότητας προέβλεπε να διεξάγουν οι μαθητές έρευνα με ερωτηματολόγια  που να έχει σχέση με το παιδί  και την τηλεόραση.  Δηλαδή πόσες ώρες την ημέρα βλέπουν τηλεόραση, ποιες ώρες παρακολουθούν, ποιες εκπομπές προτιμούν  κλπ.
Κατόπιν  η εργασία ζητούσε, οι μαθητές να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της έρευνας με γραφήματα και να γράψουν τα συμπεράσματά τους.  Σε αυτό το σημείο έγινε αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών και οι μαθητές σε περιβάλλον σχολικού εργαστηρίου υπολογιστών δημιούργησαν γραφήματα για να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της έρευνας και να καταλήξουν σε συμπεράσματα. Επίσης, αναζήτησαν γελοιογραφίες στο διαδίκτυο που έχουν σχέση με την τηλεόραση.
Αρχικά οι μαθητές χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες και μοίρασαν τα ερωτηματολόγια στους μαθητές του 1^ου και 3^ου Δημοτικού Σχολείου. Στα άλλα δύο σχολεία τα ερωτηματολόγια μοιράστηκαν δια μέσου των διευθυντών των σχολείων, διότι δεν ήταν και τόσο εύκολη η μετακίνηση των μικρών μαθητών σε αυτά λόγω απόστασης.
Επόμενο βήμα ήταν η συγκέντρωση των ερωτηματολογίων και η αποκωδικοποίησή τους. Αρχικά έγινε αποκωδικοποίηση καθενός σχολείου χωριστά και κατόπιν σύνθεση όλων των αποτελεσμάτων.  Ύστερα σε περιβάλλον σχολικού εργαστηρίου υπολογιστών ταξινομήσαμε τα δεδομένα, έγινε η επεξεργασία τους και τα ανάλογα γραφήματα με τη βοήθεια του προγράμματος Microsoft Excel.
Παρατηρώντας τα γραφήματα, οι ομάδες των μαθητών διατύπωσαν τις απόψεις τους σχετικά με τα αποτελέσματα της έρευνας. Στη συνέχεια έγινε σύνθεση των απόψεων και καταλήξαμε στα οριστικά  συμπεράσματα της εργασίας.
Το ερωτηματολόγιο είχε δέκα (10) ερωτήσεις με δυνατότητα μίας επιλογής για κάθε απάντηση σε κουτάκι. Η συμπλήρωσή του γενικά ήταν εύκολη και μπορούσε να γίνει σε σύντομο χρόνο δίχως να δημιουργεί σύγχυση στο μαθητή.

Σχεδόν όλοι οι μαθητές βλέπουν καθημερινά τηλεόραση και μόνο ένα μικρός αριθμός (2) δεν παρακολουθεί. Άρα η τηλεόραση είναι μία καθημερινή συνήθεια των παιδιών, υπάρχει έντονα στη ζωή τους,  και πρόκειται για ένα θέμα που πρέπει να εξεταστεί σοβαρά προκειμένου να δούμε τι εκπομπές προτιμούν, με ποιον ή ποιους βλέπουν τηλεόραση, ποιος επιλέγει τις εκπομπές που θα δουν και για ποιους λόγους την παρακολουθούν. Τα παιδιά έχουν ελεύθερο χρόνο , τον οποίο κάποιες φορές τον «σπαταλούν» στο να βλέπουν τηλεόραση.

Oι περισσότεροι μαθητές προτιμούν να βλέπουν τηλεόραση το βράδυ ή το απόγευμα. Είναι λογικό άλλωστε, αφού εκείνη των ώρα μάλλον έχουν ολοκληρώσει τη μελέτη των μαθημάτων τους και τις πιθανές εξωσχολικές τους δραστηριότητες και είναι στιγμές ξεκούρασης και χαλάρωσης γι΄ αυτούς, όταν μάλιστα και οι καιρικές συνθήκες δεν επιτρέπουν τα απογευματινό παιχνίδι στη γειτονιά. Τις πρωινές ώρες δεν παρακολουθούν , διότι είναι στο σχολείο τους και τα Σαββατοκύριακα ίσως να είναι γεμάτα από αθλητικές ή άλλου τύπου δραστηριότητες (οικογενειακές εκδρομές, εκκλησιασμός, βόλτα στον παππού και τη γιαγιά κλπ.).
Αξίζει να αναφερθεί και ο αριθμός των μαθητών που παρακολουθούν το μεσημέρι τηλεόραση και κυρίως την ώρα του φαγητού. Αυτή, είναι μια στιγμή που το παιδί θα μπορούσε να συζητά με τους γονείς του για την καθημερινότητα του σχολείου ή ό, τι άλλο το απασχολεί και όχι να είναι «καρφωμένο» στην οθόνη της τηλεόρασης. Η μεσημεριανή παρακολούθηση τηλεοπτικών εκπομπών πολλές φορές λειτουργεί εις  βάρος του χρόνου του μαθητή, αφού χάνεται αρκετός και δεν προλαβαίνει να ολοκληρώσει τη μελέτη των  μαθημάτων  του.

Oι μαθητές δεν ενδιαφέρονται να παρακολουθούν και να ενημερώνονται  για το τι γίνεται στην Ελλάδα και τον κόσμο μέσα από τις ειδήσεις, αλλά  θέλουν να βλέπουν ελληνικές και ξένες ταινίες , ψυχαγωγικές εκπομπές και τηλεπαιχνίδια, αθλητικά, ντοκιμαντέρ και κινούμενα σχέδια. Τα ενδιαφέροντά τους ποικίλουν, αλλά παρατηρείται σαφή προτίμηση στις ταινίες (ελληνικές και ξένες).  Η πληθώρα των καναλιών που υπάρχει τους δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθούν πολλές εκπομπές που έχουν σχέση με την ψυχαγωγία και τη διασκέδαση. 

Δεν υπάρχει σπίτι που να μην έχει τηλεόραση. Μάλιστα οι περισσότεροι μαθητές έχουν στο σπίτι τους 2 ή 3 τηλεοράσεις. Τα πολλά κανάλια που υπάρχουν σήμερα, δίνουν τη δυνατότητα στα μέλη της οικογένειας να έχουν  επιλογές ως προς τα προγράμματα που τους αρέσει  να βλέπουν. Η ύπαρξη πολλών  τηλεοράσεων στο σπίτι δίνει τη δυνατότητα αποφυγής των τσακωμών ως προς την παρακολούθηση κάποιων εκπομπών που μπορεί να προβάλλονται την ίδια ώρα.
Επιπλέον φαίνεται πως η τηλεόραση έχει μπει για τα καλά στη ζωή του ανθρώπου. Είναι μία συνηθισμένη έξυπνη συσκευή που μάλλον αποτελεί «συντροφιά» όλων των πολιτών  σε όλες τις χώρες του κόσμου και δεν αποτελεί «είδος πολυτελείας»,  όπως τα παλαιότερα χρόνια που τη συναντούσες σε λίγα σπίτια και μαγαζιά. Φαίνεται πως υπάρχει εξάρτηση – καλή ή κακή – του ανθρώπου από αυτή τη συσκευή.

 5. Στο δωμάτιο σου έχεις τηλεόραση;

Οι μισοί σχεδόν μαθητές έχουν τηλεόραση στο δωμάτιό τους. Οι γονείς φαίνεται πως επιτρέπουν στα μεγαλύτερα παιδιά να έχουν αυτή τη συσκευή στο χώρο τους, παρόλο που μπορεί αυτό να  αποσπά την προσοχή από το διάβασμά τους ή να είναι βασική προτεραιότητα η παρακολούθηση εκπομπών στον ελεύθερο χρόνο τους.

6. Με ποιον βλέπεις συνήθως τηλεόραση;

Eλάχιστοι μαθητές (4) βλέπουν τηλεόραση μαζί με τον παππού και τη γιαγιά ή με τους φίλους τους (8).  Προτιμούν να παρακολουθούν μαζί με τα αδέλφια τους (61), μόνοι τους (48) ή με τους γονείς τους (43). Μάλλον το να βλέπει ένας μαθητής τηλεόραση είναι καθαρά προσωπική – ατομική υπόθεση ή  περισσότερο οικογενειακή και όχι υπόθεση της παρέας. Με τον παππού και τη γιαγιά πιθανόν να  μην υπάρχουν κοινά τηλεοπτικά ενδιαφέροντα ή κοινές ώρες παρακολούθησης.

Η παρακολούθηση εκπομπών στην τηλεόραση είναι καθαρά προσωπική υπόθεση του παιδιού ή οικογενειακή μαζί με τους γονείς του. Τα αδέλφια -  πιθανόν τα μεγαλύτερα ηλικιακά -  επιλέγουν κάποιες φορές τις εκπομπές που θέλουμε να δούμε, όπως και οι γονείς από μόνοι τους. 

Στα παιδιά αυτής της ηλικίας αρέσει να βλέπουν περισσότερο ελληνικές και ξένες ταινίες, αθλητικά και παιδικές εκπομπές όπως κινούμενα σχέδια και λιγότερο τηλεπαιχνίδια / ψυχαγωγικές εκπομπές και σχεδόν καθόλου εκπομπές που έχουν σχέση με την ενημέρωση όπως ειδήσεις για παράδειγμα. Ένας αριθμός μαθητών (17) προτιμά τα ντοκιμαντέρ αλλά η πλειοψηφία βλέπει την τηλεόραση ως το  μέσο  που τους διασκεδάζει και τους ψυχαγωγεί.

Σε περίπτωση που για μία μέρα δε λειτουργούσε η τηλεόραση τα παιδιά θα ήθελαν να παίζουν με τους φίλους τους , να κάνουν ποδήλατο και αθλητισμό. Δηλαδή  δραστηριότητες που γίνονται κυρίως έξω από τον χώρο του δωματίου και παρέα με άλλα παιδιά. Μάλλον τα παιδιά παρακολουθώντας τηλεόραση στερούνται την παρέα και τη συντροφιά  των φίλων τους καθώς και τη «δράση» που προσφέρουν δραστηριότητες όπως το ποδήλατο και ο αθλητισμός. Το παιδί έχει πιο ενδιαφέροντα πράγματα να κάνει στη ζωή του από το να είναι ένας παθητικός θεατής σε αυτά που δείχνει η τηλεόραση.

Με βάση τις προτιμήσεις των παιδιών για τις εκπομπές που τους αρέσει να βλέπουν στην τηλεόραση, οι μαθητές την παρακολουθούν για να διασκεδάσουν και να ψυχαγωγηθούν.  Σίγουρα δεν έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα που έχει ένας ενήλικας ή ένας μεγαλύτερος μαθητής, αλλά τους δίνει τη δυνατότητα, έχοντας εύκολη πρόσβαση σε αυτή και χωρίς την ανάγκη μετακίνησης, να διασκεδάσουν και να περάσουν ευχάριστα με το πάτημα ενός και μόνο κουμπιού.

Συμπεράσματα έρευνας

Στη σημερινή εποχή η τηλεόραση δεν αποτελεί μία σπάνια συσκευή ,  ένα «είδος πολυτελείας» όπως τα παλαιότερα χρόνια, αλλά υπάρχει σε κάθε σπίτι. Τα περισσότερα σπίτια έχουν δύο και τρεις τηλεοράσεις, ενώ δεν υπάρχει σπίτι που να μην έχει.
Η τηλεόραση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ζωής των παιδιών.
Πολλοί γονείς επιτρέπουν στα παιδιά τους να έχουν τηλεόραση στο δωμάτιό τους.
Τα παιδιά αφιερώνουν μέρος του ελεύθερου χρόνου  τους στο να βλέπουν τηλεόραση μία με δύο ώρες καθημερινά.
Οι μαθητές προτιμούν να βλέπουν τηλεόραση το απόγευμα και το βράδυ, όταν έχουν ολοκληρώσει τα διάβασμα και όποιες δραστηριότητες έχουν.
Η παρακολούθηση της τηλεόρασης είναι μία οικογενειακή ή προσωπική υπόθεση και όχι υπόθεση των φίλων ή της παρέας γενικότερα.
Οι μαθητές παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιλογή των καναλιών και των εκπομπών που θα παρακολουθήσουν και ορισμένες φορές η επιλογή  γίνεται με τη συνεργασία των γονέων.
Η παρακολούθηση τηλεόρασης από μέρους των παιδιών τα απομονώνει από τις παρέες των φίλων τους και από δραστηριότητες που θα μπορούσαν να κάνουν μαζί τους ή μόνοι τους, όπως για παράδειγμα  ποδήλατο ή αθλητισμό.
Η τηλεόραση δε λειτουργεί εκπαιδευτικά, αφού τα παιδιά προτιμούν να παρακολουθούν ελληνικές – ξένες ταινίες και αθλητικά. Είναι γι΄ αυτά ένα μέσο ψυχαγωγίας και διασκέδασης και όχι το μέσο που προσφέρει γνώσεις, δημιουργεί πρότυπα και αποτελεί ένα παράθυρο για τον κόσμο.

Οι μαθητές της Ε’ τάξης:


1. Αγαπητός Δημήτριος
2. Αθανασίου Δημήτριος
3. Αλωνάρης Ευστάθιος
4. Αρβανιτά Βασιλική
5. Δεληγιώργη Νικολέττα
6. Δρίβας Νικόλαος
7. Κακανά Ζέτα
8. Καρδάση Ηλιάνα
9. Καψάλης Ευθύμιος
10. Κόζαρη Ασημίνα
11. Μαμαρέλης Δημήτριος
12. Μουλάι Μιγκένα
13. Νταούτι Μπροζιάνα
14. Ξηρός Νικόλαος   
15. Ξηρού Νάσια
16. Πέτροβα Γκάλα
17. Πλιάσσα Ήλια
18. Σκορλέτου Μαλαματένια
19. Τσάκαλου Γεωργία
20. Τσαμτσούρης Θάνος
21. Τσαφόγιαννος Ευθύμιος
22.  Χουσεσάνι Μαρία


Ευχαριστίες: Ευχαριστούμε του Διευθυντές  των τεσσάρων Δημοτικών Σχολείων Άμφισσας  που βοήθησαν στη διεξαγωγή της συγκεκριμένης έρευνας.